01-01-2022

Bestuurder of zaakvoerder met een arbeidsovereenkomst: kan dat?

Sinds de inwerkingtreding van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) op 1 mei 2019, is er geen twijfel meer mogelijk: bestuurders en zaakvoerders van vennootschappen moeten hun mandaat als zelfstandige uitoefenen.

Of het nu gaat om bestuurders, zaakvoerders of leden van de directie- en toezichtsraad in een BV, CV of NV, deze taken mogen enkel worden uitgevoerd door personen met een zelfstandigenstatuut. Vroeger gold dit principe ook al, maar het nieuwe Wetboek van Vennootschappen heeft dit algemeen en duidelijk verankerd.

Wil dat zeggen dat deze personen geen enkele activiteit als werknemer meer mogen uitoefenen binnen de onderneming waarin zij een mandaat hebben? Neen. Er zijn situaties waarin dit (nog steeds) kan. We leggen het u graag uit.

Wat zegt de Wet?

Bestuurders, leden van de raad van toezicht en leden van de directieraad van een NV, BV en CV kunnen geen werknemer zijn. De functie van bestuurder moet steeds op zelfstandige basis uitgeoefend worden.

Dat was vroeger niet anders. De regels over het sociaal statuut van zelfstandigen bepaalden al dat mandatarissen van vennootschappen steeds zelfstandigen zijn. Dat geldt nu ook uitdrukkelijk voor bestuurders én voor leden van de raad van toezicht en de directieraad.

Een bestuurdersmandaat combineren met een arbeidsovereenkomst?

Net als vroeger mag een bestuurder, naast zijn mandaat, binnen de bestuurde onderneming nog een andere functie uitoefenen in het kader van een arbeidsovereenkomst. In dat geval moet de activiteit als loontrekkende wel volledig losstaan van de taken als vennootschapsmandataris. De functie die men heeft als werknemer, moet een totaal andere functie zijn dan die als bestuurder.

Bovendien moet u kunnen aantonen dat de taken als werknemer worden uitgevoerd in ondergeschikt verband ten aanzien van de onderneming. Een werknemer moet steeds onder gezag staan van de werkgever en dus zal de werknemer moeten rapporteren aan een ander orgaan of een andere persoon dan aan hem- of haarzelf .

Bovendien kan een persoon die belast is met het dagelijks bestuur (zoals een CEO of manager), zowel werknemer als zelfstandige zijn. Om werknemer te kunnen zijn, moet er opnieuw wel sprake zijn van gezag. Dat wil zeggen dat de werknemer moet rapporteren aan een orgaan dat boven die werknemer staat. Als dat niet mogelijk is, omdat de dagelijks bestuurder bijvoorbeeld alle bevoegdheden in de vennootschap in handen heeft, dan is werken met een arbeidsovereenkomst niet mogelijk.

Wat moet u veranderen?

Bestuurders die hun taken al op zelfstandige basis uitvoerden, hoeven niets te veranderen. Zij zullen in principe al aangesloten zijn bij een sociaal verzekeringsfonds voor deze activiteit, tenzij hun mandaat volledig onbezoldigd is.

Wie als bestuurder verbonden is met zijn of haar onderneming door een arbeidsovereenkomst, heeft drie mogelijkheden:

  1. Je hebt twee activiteiten in de vennootschap: één als bestuurder en één als werknemer, en de arbeidsovereenkomst houdt geen verband met de taken als bestuurder. U hoeft de arbeidsovereenkomst niet aan te passen, tenzij de taken daarin niet duidelijk vermeld zijn. Wel moet de bestuurder ook apart aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen (tenzij in uitzonderingsgevallen).
  2. De arbeidsovereenkomst heeft enkel en alleen betrekking op de taken als bestuurder, lid van de directieraad of lid van de toezichtsraad. In dit geval moet u het statuut veranderen. De arbeidsovereenkomst moet worden stopgezet, bijvoorbeeld door een beëindiging in onderling akkoord en de mandataris moet aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen (tenzij in uitzonderingsgevallen).
  3. De arbeidsovereenkomst vermeldt taken als bestuurder/lid van de directieraad/lid van de toezichtsraad én taken als werknemer. De arbeidsovereenkomst kan blijven bestaan, maar enkel voor de taken die losstaan van het mandaat. Ze zal dus aangepast moeten worden. De mandataris moet ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen (tenzij in uitzonderingsgevallen).

Het is belangrijk om dit goed na te kijken, zodat u als kaderlid geen risico loopt op een herkwalificatie als schijnwerknemer en een verplichte inschrijving als zelfstandige (ook voor het verleden). Er gelden immers sancties voor ondernemingen en zelfstandigen die niet op de juiste manier de sociale en fiscale verplichtingen voor zelfstandigen naleven.

Ook als uw kaderlid een zelfstandige mandataris wordt, kan u daarvoor een (zelfstandige) overeenkomst afsluiten. Wij raden zelfs sterk aan om de taken en afspraken duidelijk op papier te zetten in een managementovereenkomst.

Hoe kan Crowe Spark Legal u helpen?

Crowe Spark Legal vertelt u alles over de verschillen tussen een arbeidsovereenkomst en een statuut als zelfstandig bestuurder en gaat na of uw kaderleden werken binnen een passend juridisch statuut, voor henzelf en voor uw onderneming. Wij begeleiden u graag bij alle nodige stappen om de juiste keuze te maken.

Ondanks alle zorg die besteed is aan het opstellen van deze tekst, blijven onvolkomenheden mogelijk en kan de informatie hierin intussen achterhaald zijn door recente wetswijzigingen. De inhoud van deze nieuwsbrief is louter informatief en kan niet worden beschouwd als een volwaardig juridisch advies. Crowe Spark Legal en de auteurs van deze nieuwsbrief kunnen dan ook niet aansprakelijk gesteld worden voor de juridische volledigheid van onze nieuwsbrieven. Voor concrete vragen of informatie aangepast aan uw persoonlijke situatie kunt u uiteraard ons kantoor bereiken.

Benieuwd naar onze unieke aanpak?