De nieuwe Reparatierichtlijn: Naar een circulaire economie en betere consumentenbescherming

Op 13 juni 2024 heeft de Raad de Richtlijn (EU) 2024/1799 aangenomen, gericht op de bevordering van de reparatie van goederen. Deze “Reparatierichtlijn” verplicht de Europese lidstaten om uiterlijk tegen 31 juli 2026 een aantal maatregelen te nemen om reparatie, eerder dan het vroegtijdig weggooien van producten, te bevorderen. De nieuwe richtlijn beoogt enerzijds consumentenbescherming, en anderzijds de bevordering van duurzame consumptie en betekent een belangrijke stap in de overgang naar een circulaire economie.

1. De reparatieverplichting voor fabrikanten

Er bestaat momenteel enkel een recht op reparatie als remedie bij een conformiteitsgebrek. Wanneer een goed een conformiteitsgebrek vertoont dat zich manifesteert binnen de wettelijke garantietermijn, heeft de consument op grond van Richtlijn 2019/117 het recht om het goed kosteloos te laten herstellen.

Met de nieuwe richtlijn wordt een reparatieverplichting voor fabrikanten ingevoerd buiten de wettelijke garantietermijn. Consumenten krijgen door de nieuwe richtlijn aldus recht op herstel van het goed, niettegenstaande de wettelijke garantietermijn is verstreken.

De reparatieverplichting zal van toepassing zijn op verkoopovereenkomsten die worden gesloten na 31 juli 2026 en op goederen waarvoor repareerbaarheidsvereisten werden vastgelegd. Het betreft met name elektronische apparaten zoals huishoudelijke (af-)wasmachines, stofzuigers, mobiele telefoons, enzovoort.

De fabrikant is verplicht het goed kosteloos of tegen een redelijke prijs te herstellen, en dit binnen een redelijke termijn. Deze termijn vangt aan vanaf de fabrikant in de mogelijkheid is gesteld om het goed te repareren, namelijk vanaf hij het goed fysiek in zijn bezit heeft of er toegang tot heeft verkregen. Gedurende de reparatie kan een vervangend goed worden uitgeleend aan de consument. Deze tijdelijke vervanging gebeurt ofwel kosteloos, ofwel tegen een redelijke vergoeding.
De fabrikant is er niet toe gehouden de herstelling zelf uit te voeren. De richtlijn staat hem namelijk toe de reparatie uit te besteden.

Indien de reparatie van het goed onmogelijk blijkt, is de fabrikant niet verplicht het goed te herstellen. In dat geval kan er wel een opgeknapt goed aan de consument worden aangeboden.

2. Informatieverplichtingen

De reparatierichtlijn voorziet bovendien in een informatieverplichting voor fabrikanten en reparateurs. Zij moeten namelijk alle belangrijke informatie betreffende hun reparatiediensten en -verplichtingen verstrekken aan consumenten. Om aan deze verplichting te voldoen kunnen de reparateurs vrijwillig beroep doen op een Europees reparatie-informatieformulier. Dit formulier beoogt de consumenten op snelle en eenvoudige wijze alle belangrijke informatie te verschaffen om de reparatiediensten onderling te vergelijken en te beoordelen.
Deze informatie moet zo snel mogelijk na het verzoek, en voordat de consument gebonden is door de overeenkomst, kosteloos op een duurzame gegevensdrager worden verstrekt.
Fabrikanten op wie de reparatieverplichting weegt, moeten bovendien door middel van een vrij toegankelijke website aan consumenten toegang verlenen tot informatie betreffende indicatieve prijzen voor de gebruikelijke reparatie van goederen.

3. Onlineplatform voor reparatie

De richtlijn voorziet ook in de oprichting van een Europees onlineplatform voor reparatie. Dit platform heeft tot doel om consumenten op eenvoudige en kosteloze wijze met lokale reparateurs in contact te brengen en zou de consument eveneens moeten helpen bij de beoordeling en vergelijking van verschillende reparatiediensten.

Het Europees onlineplatform bestaat uit nationale secties, met links naar de nationale onlineplatformen voor reparatie. Lidstaten kunnen er ook voor opteren om een eigen nationaal platform te ontwikkelen. Deze platformen dienen niet enkel beschikbaar te zijn voor bedrijven en consumenten, maar eveneens voor verkopers van opgeknapte producten.

4. Garantietermijn

Om consumenten ertoe aan te zetten voor herstelling te kiezen, brengt de richtlijn ook een verlenging van de aansprakelijkheidstermijn van de verkoper met zich mee.

Wanneer een gebrek aan het goed zich binnen de wettelijke garantietermijn van twee jaar manifesteert, en de consument opteert voor de remedie van het herstel, dan wordt de aansprakelijkheidstermijn verlengd met twaalf maanden. Deze nieuwe termijn wordt dan opgeteld bij de resterende aansprakelijkheidstermijn.

De lidstaten hebben twee jaar de tijd, tot uiterlijk 31 juli 2026, om deze wijzingen om te zetten in nationale wetgeving. Indien u vragen heeft over deze nieuwe Richtlijn of de impact ervan op uw rechten en verplichtingen, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Wij staan klaar om u te voorzien van de nodige informatie en ondersteuning.