Geen ziektebriefje nodig bij de eerste dag ziekte

Een werkgever kon zijn zieke werknemer tot voor kort steeds verplichten om zijn afwezigheid te rechtvaardigen met een ziektebriefje. Dat kon ofwel door het de werknemer expliciet te vragen, ofwel door de automatische verplichting op te nemen in een collectieve arbeidsovereenkomst of het arbeidsreglement.

Op deze aloude regel bestaat sinds kort een belangrijke, maar tegelijk beperkte uitzondering.

De uitzondering

De nieuwe regel is eenvoudig. Werknemers hebben vanaf nu de mogelijkheid om één dag afwezig te blijven van het werk wegens ziekte zonder daarvoor een ziektebriefje in te dienen bij hun werkgever. De regel is van toepassing op één “losse” ziektedag of op de eerste dag van een langere ziekteperiode.

Werknemers kunnen zich tot maximaal drie keer per jaar beroepen op deze uitzondering, met andere woorden maximaal voor drie “losse” ziektedagen of telkens voor de eerste dag van drie verschillende langere ziekteperiodes.

De regel maakt het dus niet mogelijk om zich op drie opeenvolgende dagen te beroepen op de uitzondering. Enkel die op die eerste dag zal de werknemer de nieuwe regel kunnen inroepen.

De werknemer die zich op de uitzondering wil beroepen moet het adres meedelen waar hij tijdens deze dag ziekte verblijft, voor zover dit verschilt van zijn gewoonlijke verblijfplaats die de werkgever kent.

Niet helemaal vrijblijvend

Helemaal vrijblijvend is deze nieuwe mogelijkheid niet. De werknemer blijft ook wanneer hij ervan gebruik maakt verplicht om zijn werkgever onmiddellijk te informeren van het feit dat hij afwezig is (of zal zijn) wegens ziekte. Zomaar niets laten weten op een eerste dag afwezigheid wegens ziekte blijft dus onwettig.

Ook blijft het voor de werkgever die twijfels heeft over de echtheid van de ziekte nog steeds mogelijk om de arbeidsarts op pad te sturen ter controle van de werknemer. Het precies om die controle mogelijk te maken dat de werknemer die zich op de uitzondering beroept zijn verblijfsadres moet meedelen aan de werkgever, voor zover dit verschilt van zijn gewoonlijke verblijfplaats die de werkgever kent.

Toepassingsgebied

De nieuwe regel is in werking getreden op maandag 28 november 2022 en is van toepassing op alle werkgevers en werknemers op wie het Belgisch arbeidsrecht van toepassing is.

Niet onbelangrijk is ten slotte dat de uitzondering ook geldt wanneer de werkgever in het geldend arbeidsreglement expliciet heeft laten opnemen dat de werknemer steeds verplicht is zijn afwezigheid wegens ziekte te rechtvaardigen.

Werkgevers die minder dan 50 werknemers tewerkstellen behouden evenwel de mogelijkheid om af te wijken van de nieuwe regel. De afwijking moet expliciet zijn zodat duidelijk is dat de werkgever wil afwijken van de nieuwe wettelijke uitzondering. Een aanpassing van het arbeidsreglement of het sluiten van een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst op ondernemingsniveau is daarvoor dus vereist.

Crowe Spark Legal kan je helpen bij al je vragen over arbeidsongeschiktheid.